Cách pha trà

Nghệ thuật pha trà

Pha trà là cả một nghệ thuật. Từ xưa đến nay, trà nhân thường sử dụng nước tinh khiết để pha trà, nhờ đó chén trà ngon luôn đậm vị, tròn hương.

Nghệ thuật pha và thưởng trà của Việt Nam cũng được chia thành những bước chính như chuẩn bị trà, pha trà, rót trà và tận hưởng hương vị của chén trà, trong đó mỗi bước đều phản ánh được giá trị văn hoá và nét đẹp truyền thống riêng biệt của dân tộc. Cổ nhân có câu: “Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”.

Thứ nhất là nước dùng để pha trà, là thứ nước trong sạch tinh khiết. Thứ hai là trà ngon phụ thuộc vào loại trà, cách chọn trà và cách chế biến. Thứ ba, pha trà là cả một nghệ thuật. Thứ tư, bộ trà cụ dùng để pha trà ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng trà. Cuối cùng là bạn trà, là tri âm, tri kỷ, cùng thưởng trà, ngâm thơ, bộc bạch nỗi niềm hay hàn huyên câu chuyện nhân tình thế thái.

Các yếu tố quan trọng trong pha trà

Bí quyết pha trà ngon phụ thuộc vào 4 yếu tố chính: loại trà, nhiệt độ nước, lượng trà và thời gian hãm.

Loại trà

Để có ấm trà ngon phụ thuộc nhiều vào loại trà. Xét về ngoại quan, trà ngon thường có tỉ lệ búp khô đều, không vụn nát. Trà ngon có hương thơm thanh khiết tự nhiên dễ chịu. Những người sành trà còn có thể cảm nhận được nhiều lớp hương của trà như hương lúa non, hương hoa cỏ,…

Nhiệt độ nước

Pha trà phải dùng nước nóng, nhưng với mỗi loại trà khác nhau, nhiệt độ nước pha trà cũng phải khác nhau. Nước vừa sôi chỉ phù hợp với trà Phổ Nhĩ, trà đen hoặc trà ô long đen, cần nhiệt độ cao để phá vỡ các kết cấu và phát tán hương vị.

Nhưng phải dùng nước nguội hơn cho các loại trà có hương vị tinh tế, như trà xanh, trà trắng. Nước quá nóng sẽ làm trà bị “cháy”, làm cho trà đắng chát và mất đi các hương vị tinh tế. Nhưng nước quá nguội cũng sẽ làm hương vị trà yếu đi vì các hợp chất trong trà không được hòa tan.

Lượng trà

Lượng trà quá nhiều sẽ làm trà đắng. Nhưng quá ít trà thì hương vị sẽ rất yếu không đủ thưởng thức. Tuỳ vào từng loại trà sẽ có định lượng khác nhau. Tỉ lệ có thể bắt đầu thử là 5gr trà cho một ấm 150ml. Sau đó, người thưởng trà có thể gia giảm lượng trà cho phù hợp với khẩu vị của mình.

Thời gian hãm trà

Kỵ nhất trong pha trà là “ngâm” trà, nhưng lỗi này hầu hết mọi người đều mắc phải. Hồng trà, trà ô long có thể hãm lâu hơn, nhưng lục trà và bạch trà thì thời gian hãm ngắn hơn.

Các bước pha trà

Bộ dụng cụ pha trà cơ bản gồm có: ấm pha trà, tống chuyên trà và chén quân thưởng trà. Pha trà nói chung bao gồm những bước sau:

• Đun nước: Pha trà nên sử dụng nước tinh khiết (có thể dùng nước tinh khiết đóng chai. Hầu hết các loại trà đều pha bằng nước dưới nhiệt độ sôi, trong khoảng từ 75oC đến 95oC tùy loại trà.
• Tráng ấm, chén: Tráng sạch ấm và chén bằng nước sôi trước khi pha. Đặc biệt, đối với ấm trà nên tráng toàn bộ cả nắp và thân ấm. Đây là một bước vô cùng quan trọng trong cách pha trà.
• Đong trà: Cho một lượng trà từ 5gr đến 10gr vào ấm có thể tích 150ml. Khi cho trà vào ấm, người thưởng trà bắt đầu cảm nhận được hương thơm đặc trưng của lá trà do hơi nóng từ ấm bốc lên mang theo vị trà. Trà ngon sẽ cho hương thơm thanh khiết, tự nhiên.

• Đánh thức trà: Nước tráng trà không cần quá sôi; Lượng nước vừa đủ, xâm xấp; Lắc ấm vài vòng rồi đổ nước đi. Mục đích chính của bước này là để cánh trà nở ra, chiết xuất trà dễ dàng và ngon hơn.
• Hãm trà: Chế nước sôi vào tống, cho nhiệt độ giảm tới mức mong muốn, sau đó dùng nước này để pha trà. Đổ nước vào tống cũng là để xác định lượng nước vừa phải, hợp lý để pha. Hãm trà từ 1-3 phút tuỳ theo sở thích uống trà vị đậm hay thanh nhẹ.
• Rót trà và thưởng thức: Rót trà và thưởng thức. Rót hết nước trà trong ấm. Khơi trà và để trà nghỉ 1 – 2 phút sau đó tiếp tục thêm nước. 5 – 10gr trà pha được 5 – 10 lần nước, tùy thuộc vào từng loại trà. Hương vị ngon nhất là từ lần thứ 3 đến lần thứ 5.